Bất kỳ công việc nào cũng có sự khó khăn riêng. Và những người làm việc trong lĩnh vực headhunt cũng không phải ngoại lệ. Khó khăn đến từ những yếu tố nào, bài viết dưới đây sẽ khắc hoạ đầy đủ và chân thực nhất qua chia sẻ của những người trong cuộc.
Thông tin khách hàng đưa ra chung chung, thiếu cụ thể
Có một câu hỏi đặt ra cho những chuyên gia headhunt: Lý do mà các ứng viên hay nhảy việc là gì?
Sau khi khảo sát, có 3 nhóm lý do chính để thúc đẩy một nhân viên đến hoặc đi khỏi công ty đó là: sếp và môi trường làm việc; cơ hội làm việc; đãi ngộ.
Việc nắm được 3 lý do này sẽ giúp cho những headhunter rất nhiều trong quá trình tìm kiếm; cũng như đưa các ứng viên phù hợp đến với khách hàng. Tuy nhiên, đa phần các chia sẻ thông này của khách hàng thường được đưa ra khá chung chung, thiếu cụ thể.
Sếp và môi trường làm việc
Môi trường làm việc và tính cách của sếp ra sao sẽ có những ứng viên phù hợp với điều kiện ấy. Bởi vậy, nếu khách hàng không đưa ra thông tin rõ ràng; hay headhunter không đủ điều kiện để làm rõ điều này thì rất dễ dẫn tới thất bại.
Chẳng hạn như nhiều khách hàng chia sẻ công ty mình có môi trường chia sẻ; nhưng thực tế có những phòng ban sếp không thích dân chủ. Vì thông tin cung cấp của khách hàng là “công ty có môi trường chia sẻ”; những người làm headhunt đã đưa ứng viên có phong cách dân chủ vào.
Mọi thứ đều ổn cho tới khi ứng viên bước vào làm việc. Ứng viên đã thể hiện tinh thần dân chủ dẫn tới việc không phù hợp và mâu thuẫn với sếp. Và hợp đồng đó phải làm lại chỉ vì một lý do đơn giản: khách hàng đã không thật với headhunter. Việc này có thể hiểu được. Nguyên nhân là do ai cũng muốn khoe cái tốt ra, muốn mọi người nể phục. Vì thế các thông tin thật bị che mờ. Điều này gây mất thời gian cho cả hai.
Một thông tin khác mà headhunter cần lưu tâm là thông tin về phong thủy: Đây cũng là thông tin mà các khách hàng thường hay đưa ra chung chung. Nghe thì có vẻ không phù hợp với phong cách tuyển dụng hiện đại; tuy nhiên, những người làm headhunt cao cấp cũng cần lưu ý. Sự thành công của một headhunter đôi khi là những thứ nho nhỏ như thế. “Có những sếp chỉ chọn ứng viên cầm tinh con có 4 chân” – chị Nguyễn Hải Yến – chuyên gia headhunt chia sẻ.
Thông tin tiếp theo người làm headhunt cần lưu ý là tỉ lệ thôi việc “Turnover Rate”. Khách hàng thường hay giấu thông tin này. Tỷ lệ thôi việc chính là một trong những điều headhunter sẽ cần phải nắm để đưa ra những lời khuyên hữu ích cho ứng viên và cả khách hàng. Một công ty có tỷ lệ thôi việc thấp hơn so với mặt bằng thị trường. Điều này có thể cho thấy rằng công ty này có môi trường ổn hơn so với công ty khác. Điều này đồng nghĩa với việc môi trường của công ty tốt hơn so với mặt bằng chung. Ứng viên khi biết được thông số này sẽ yên tâm hơn về những thứ sẽ diễn ra trong thời gian tới và ở môi trường mới.
Tỷ lệ tăng lương cũng là một thông tin tốt và cần lưu ý. Với một ứng viên cấp thấp thì tỷ lệ tăng lương có thể là không quan trọng nhưng với ứng viên cấp cao thì khác. Lương của họ thường là vài chục cho đến vài trăm triệu. Tỷ lệ tăng lương 1 con số hay 2 con số sẽ tác động đến điều họ có về hay không. Headhunter nên lưu ý thông số này vì có thể thông số sẽ rất chung chung.
Cơ hội công việc và thách thức
Nhóm lý do thứ 2 quyết định nhân viên đi, đến hay ở lại chính là cơ hội và thách thức trong công việc. Chẳng hạn, xét cùng một vị trí, bạn là ứng viên và bạn sẽ vào làm ở công ty với vị trí tương tự; quản lý 10 thay vì 4 nhân viên; quản lý 200 thay vì 10 nhân viên. Bạn thấy công việc nào thú vị hơn?
Tuy nhiên, cũng như ở trên, đôi khi khách hàng chỉ đưa mỗi Job description rồi bắt headhunter đi tìm. Khách hàng không cung cấp thông tin gì thêm. Điều này gây rất nhiều khó khăn cho những làm trong lĩnh vực headhunt.
Đãi ngộ
Những thông tin về đãi ngộ của từng công ty cũng là một trong những yếu tố gây khó khăn rất lớn cho những người làm headhunt. Dường như các khách hàng ít khi chia sẻ những thông tin về đãi ngộ cho headhunter. Hoặc thông tin chia sẻ ít. Trong yếu tố này, headhunter nên làm rõ những điều sau:
- Mức lương và thu nhập: Có những khách hàng trả lương thấp hơn so với hiện tại của ứng viên. Hoặc có khách hàng lại đưa ra những chiêu trò để tìm cách giảm lương của ứng viên xuống. Vì thế, headhunter cần phải tư vấn khách hàng và cho cả ứng viên để đưa ra mức thu nhập hợp lý cho cả 2 bên. Ví dụ ứng viên lương 50 triệu, khách hàng trả 40 triệu trong vòng 6 tháng và sẽ tăng lên 60 triệu. Đây là sự vô lý mà headhunter cần phải đàm phán.
- Đãi ngộ khác: Có một số đãi ngộ khác khá hấp dẫn với ứng viên như
+ Thẻ y tế: hấp dẫn với những ứng viên có vợ. Các anh ứng viên cao cấp sẽ thích công ty có chế độ bảo hiểm y tế cho cả gia đình. Vì như thế họ yên tâm hơn để làm việc.
+ Thẻ hội viên câu lạc bộ: Bên cạnh đó, có thẻ hội viên một câu lạc bộ cao cấp nào đó cũng là một yếu tố headhunter có thể đưa ra để hút ứng viên đến với khách hàng.
Quy trình làm việc và ký kết khó khăn
Nhóm khó khăn lớn thứ 2 những người làm headhunt thường phải đối đầu là quy trình làm việc và ký kết hợp đồng với khách hàng khá khó khăn. Thông thường, sẽ có 3 khó khăn tại đây:
- Sẽ rất rủi ro nếu khách hàng đòi có được ứng viên trước mới ký hợp đồng. Đây là những yêu cầu thường xuất phát từ khách hàng “ăn chắc mặc bền”. Nhưng đôi khi lại những yêu cầu này không dựa trên uy tín của 2 bên. Chính vì thế nếu không cẩn thận, có thể Headhunter sẽ lãnh đủ khi đưa ứng viên đến gặp khách hàng này. Khách hàng có thể sẽ trao đổi trực tiếp với ứng viên. Hoặc khách hàng sẽ tìm cách để chây ì thanh toán. Việc thanh toán với khách hàng có hợp đồng đã khó khăn rồi thì việc thanh toán với khách hàng không có hợp đồng sẽ còn khó khăn hơn nữa. Tuy nhiên khách hàng vẫn là khách hàng. Vì thế các nhân viên headhunt nên cân nhắc mức độ uy tín của khách hàng để tiến hành hợp đồng.
- Một khó khăn tiếp theo chính là thời gian tuyển dụng dài. Có những hợp đồng, headhunter phải xử lý đến 6 tháng, kỷ lục có thể lên đến 1 năm. Có nhiều lý do để khách hàng kéo dài thời gian tuyển dụng. Có thể đó là do công việc bận rộn, có thể là do đại hội, sếp công tác … Tuy nhiên khi ứng viên đã quyết định đi rồi thì đã có nhiều offer. Vì vậy nếu thời gian tuyển dụng kéo dài, cơ hội bị mất ứng viên phù hợp sẽ tăng cao. Có những trường hợp khi hẹn phỏng vấn lần thứ 2 thì ứng viên đã có việc.
- Một khó khăn nữa chính là việc các khách hàng đổi lịch phỏng vấn liên tục làm khó cho headhunter. Chị Nguyễn Hải Yến – một chuyên gia headhunt tâm sự: “Yến đã gặp phải khách hàng đổi lịch từ thứ 3 sang thứ 6 do sếp trễ máy bay; rồi từ thứ 6 lại chuyển sang thứ 2 tuần sau do sếp đi tiếp khách quan trọng. Sau đó lại chuyển lịch tiếp. Việc đổi lịch liên tục làm Headhunter phải căng mình ra sắp xếp trong khi ứng viên cao cấp rất bận rộn. Họ không phải là ngồi chờ việc để headhunter gọi là đi.”